Ogólne

W praktyce zdarza się, że krzywdzące wierzyciela działania nie kończą się na otrzymaniu korzyści przez osobę trzecią, lecz przekształcają się w szereg czynności fraudacyjnych. Sytuację, gdy po uzyskaniu korzyści majątkowej od dłużnika przez osobę trzecią dochodzi do kolejnych rozporządzeń korzyścią na rzecz dalszych osób, powszechnie nazywa się łańcuchem czynności.

W dniu 16 czerwca 2021 roku ukazała się przełomowa uchwała Sądu Najwyższego w składzie siedmiu sędziów (sygn. III CZP 60/19), której przedmiotem było rozstrzygnięcie zagadnienia dotyczącego pozycji wierzyciela pauliańskiego, na rzecz którego ustanowiono zakaz zbywania lub obciążania nieruchomości. O wątpliwościach z tym związanych jeszcze przed podjęciem uchwały pisaliśmy tutaj. 

Instytucja skargi pauliańskiej kojarzona jest, i co do zasady funkcjonuje, w sferze prawa prywatnego. Jednak zakres analogii tej instytucji stale się rozszerza. Obecnie dominuje pogląd stanowiący, że actio pauliana może również służyć stosunkom prawnym sfery publicznoprawnej. Mimo to, poruszane zagadnienie budziło kontrowersje i wątpliwości dotyczące możliwości wykorzystania z tej instytucji podczas dochodzenia wierzytelności publicznoprawnych.

Skarga pauliańska związana z przesunięciami majątkowymi pomiędzy małżonkami (ew. byłymi małżonkami) stosunkowo często trafia na wokandy polskich sądów. Klasyczne już „podziały majątku” krzywdzące wierzycieli odnoszą się do sytuacji po ustaniu wspólności majątkowej. Ma to zazwyczaj miejsce po orzeczeniu rozwodu, niemniej przesunięcia występować mogą także w trakcie trwania małżeństwa (w sytuacji ustania wspólności ustawowej z innych […]

Katalog zachowań zmierzających do uniknięcia odpowiedzialności za zobowiązania jest szerszy niż mogłoby się wydawać. O ile niektóre czynności nierozerwalnie kojarzą się z możliwością zastosowania skargi pauliańskiej, poważne wątpliwości mogą się pojawić przy tych bardziej nietypowych. Niewątpliwie ciekawym zagadnieniem jest zaskarżenie dokonanego przesunięcia majątkowego w związku z odwołaniem darowizny wobec obdarowanego dłużnika.  

Jedną z przesłanek powództwa pauliańskiego jest osiągnięcie przez osobę trzecią korzyści majątkowej. Wartość osiągniętej korzyści oraz moment określania jej wartości ma istotne znaczenie przy ocenie, czy doszło do pokrzywdzenia wierzyciela. Z artykułu dowiecie się, w którym momencie należy ocenić wartość korzyści majątkowej i kiedy spełnia ona przesłanki powództwa pauliańskiego. Jaki jest wpływ zmiany wartości korzyści […]

W praktyce osoba trzecia często zdaje sobie sprawę z ryzyka związanego z uzyskaniem korzyści od dłużnika z pokrzywdzeniem wierzyciela. W celu uniemożliwienia wierzycielom zaspokojenia się z przedmiotu korzyści, osoba trzecia może dokonywać dalszych czynności rozporządzających. Czynności te mogą być dokonywane przed procesem o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną, jak i po jego zainicjowaniu. Przedmiotem artykułu […]

W modelowym ujęciu skargi pauliańskiej mamy do czynienia z trzema podmiotami – wierzycielem, dłużnikiem oraz osobą trzecią, na rzecz której dłużnik dokonał rozporządzenia z pokrzywdzeniem wierzyciela. Praktyka dostarcza jednak bardziej skomplikowane przykłady w sytuacji dalszych rozporządzeń na rzecz kolejnych osób.

Skarga pauliańska nie jest kojarzona powszechnie ze środkiem prawnym zwalczania nielojalnych zachowań dłużników. Jeśli natomiast skojarzenia takie występują, zazwyczaj wiąże się jej stosowanie z żądaniem ubezskuteczniania czynności prawnej z przypadkami „klasycznego” przeniesienia przez dłużnika rzeczy na osobę trzecia. Tymczasem pod pewnymi warunkami można rozważać jej stosowanie także do późniejszego spełniania przez dłużnika świadczenia na rzecz […]

Skarga pauliańska to nie jedyna instytucja Kodeksu cywilnego mająca za zadanie ochronę wierzycieli przed fraudacyjnymi działaniami dłużników. Innym instrumentem prawnym, wymierzonym przeciwko osobom unikającym wykonania swoich zobowiązań, jest bezskuteczność względna umowy z art. 59 k.c. Instytucja ta na pierwszy rzut oka może wydawać się łudząco podobna do powództwa pauliańskiego. Występują jednak między nimi istotne różnice, […]